سفارش تبلیغ
صبا ویژن
صله رَحِم، سبب دوستی می شود . [امام علی علیه السلام]
کل بازدیدها:----117350---
بازدید امروز: ----0-----
بازدید دیروز: ----8-----
تعلیم و تربیت

 

نویسنده: حمیده سعیدی پویا
چهارشنبه 86/3/9 ساعت 4:18 صبح

 

 

تاریخچه خرمشهر

نام خرمشهر
در محلی که رود کارون به شط العرب می پیوندد، یعنی در نزدیکی خرمشهر کنونی، شهر کهن تری به نام؛ بیان؛ وجود داشته است که تا سده چهارم هـ. قـ نیز آثاری از آن بر جای مانده بود. این شهر پیش از اسلام؛ بارما؛ نامیده می شده است و به گفته؛ ابوزید بلخی؛ در زمان خلافت عمر تبدیل به؛ بیان؛ شده است پس از ویرانی شهر بیان؛ در نزدیک ویرانه های آن – یعنی در جایی که با جدا شدن کانال؛ عضدی؛ در بهمنشیر ؛ قسمت شمال شرقی آبادان پدید آمده باشد و اکنون نیز به نام؛ محرزی؛ معروف است و جزو حومه خرمشهر محسوب می شود شهر کوچکی به نام محرزه یا محرزی بنا گردید که پس از شهر بیان ، سالیان متمادی بندرگاه کشتی های بازرگانی و پایگاه داد و ستد و مبادله کالا بود . خرمشهر از دیدگاه تاریخ نگاران ، بازمانده شهر بیان و محرزه یا محرزی و آخرین مولود پیوستگاه کارون و شط العرب است . عیلامیان ؛ در محلی که کارون به خلیج فارس می ریخت ، شهری به نام ناژیتو بنا کرده بودند که دروازه کارون را پاسداری کند . پس از آن هخامنشیان در محل نصب کارون آبادی دیگری به نام آگنیس بنا نهادند . پس از ناژیتو و آگنیس نوبت پاسداری این شهر مهم که با گذشت زمان به مرور تا محل خرمشهر کنونی پیش آمده بود ، به شهر بیان و محرزه رسید .
در هر حال ، روزگار شهرهای ناژیتو ، اگنیس ، بیان و محرزی یکی پس از دیگری به سر رسید و چنانکه گفته شد ، سرزمین بارما بعدها به نامهای محرزی و محمره به خود گرفت سرانجام عروس شهرهای خوزستان خرمشهر جایگزین آنجا گردید . در سال 1314 هـ . ش ـ فرهنگستان ایران نام این شهر را ، از محمره به خرمشهر تبدیل کرد .

پیشینه تاریخی
خرمشهر در اوایل سده 13 هـ ق شهر کوچکی بود . در این ایام به دلیل امنیتی که شیخ های بنی کعب در این حدود برقرار کرده بودند ، به سرعت رو به آبادی نهاد و بندر مهمی شد . در سال 1235 هـ ق حصاری به دور آن کشیدند .
خرمشهر در نیمه اول سده 13 هـ ق رو به آبادی و پیشرفت نهاد و در سالهای پیش از 1254 هـ ق که عثمانیها به آن هجوم آوردند ، به صورت یک بندر آزاد درآمد .

تهاجم عثمانیان
همزمان با لشکر کشی محمد شاه قاجار به هرات ، در 23 رجب 1254 هـ ق، علیرضا پاشا سردار عثمانی، با سپاهی بزرگ به خرمشهر حمله کرد. در این تاخت و تاز خرمشهر ویران شد و سپاهیان عثمانی مردم را کشتند، خانه ها را سوزاندند و ویران کردند . به گفته ؛ ابراهیم دهگان ؛ این لشکرکشی نابهنگام از سیاست خارجی دول باختری ( اروپا ) سرچشمه گرفته و دست سرنشینان قصر ؛ باکینگهام ؛ در آن دخالت داشته است.
با ادامه تجاوز عثمانیها به مرزهای ایران ، امیر کبیر با استفاده از جوانان غیور عشایر، گارد مرزی نیرومندی در خرمشهر پدید آورد و فرماندهی آنرا به محمد خان، پسر حاج جابر خان سپرد. حاج جابر خان، حاکم خرمشهر در چهارم رجب 1266 هـ ق پرچم ایران را بر فراز خرمشهر برافراشت و به پاداش این کاراز سوی امیر کبیر به لقب ؛خانی ؛ مفتخر شد.
اختلافهای مرزی ایران و عثمانی چندین بار نمایندگان دو طرف را به گفتگو کشاند . ولی تا سال 1316 هـ . ق ـ که سرانجام انگلیسیها پس از بیرون راندن عثمانیها از بین النهرین خود سرپرستی آن را بر عهده گرفتند و قرارداد سال 1316 هـ ق را برگردن مردم شریف ایران گذاشتند.
در سال 1273 هـ . ق نیروهای انگلستان، به فرماندهی ژنرال ؛ اوترام؛ به خرمشهر حمله کرده و نیروهای ایران را شکست دادند و آن جا را تصرف نمودند.
در سال 1274 یا 1297 هـ . ق ؛ خانلرمیرزا ؛ سرپرستی عشایر ؛ باوی ؛ را به حاج جابر خان سپرد . حاج جابرخان پس از 30 سال حکمرانی ، در سال 1298 هـ ق در خرمشهر درگذشت و پسرش ؛ شیخ مزعل ؛ به جای وی گماشته شد . پس از کشته شدن ؛ شیخ مزعل ؛ به دست برادرش ؛ شیخ خزعل ؛ به حکمرانی خرمشهر رسید ابتدا در خرمشهر و بعدها حکومت اهواز نیز به وی رسید
شیخ خزعل در جریان جمهوریت که توسط انگلستان و به کارگردانى رضاخان به راه افتاد جانب احمدشاه را گرفت و با بختیارى ها متحد شد. اما از آنجا که سیاست امپراتورى بریتانیاى کبیر حفظ رضاخان بود. شیخ خزعل اجباراً از در اطاعت درآمد و به تهران آورده شد و در پایتخت تحت نظر بود. شیخ خزعل سال ها در تهران به صورت یک تبعیدى زندگى کرد و در این مدت در مراسم و سلام ها شرکت مى کرد و چند بار هم تلاش کرد که به بهانه معالجه به اروپا برود اما شاه که نسبت به او سوءظن داشت موافقت ننمود تا اینکه در سال ???? نوبت او رسید و به مأمورین مخفى شهربانى دستور قتل وى داده شد.
پس از تسلیم او ، رضاخان ، سرتیپ فضل الله زاهدی را به حکومت خوزستان گمارد و تمام خوزستان به دست حکومت مرکزی افتاد.
خوزستان از دو قرن قبل به دلیل اهمیت فوق العاده سوق الجیشی، مورد تاخت و تاز استعمارگران قرار گرفته و تا کنون چندین بار به اشغال قوای بیگانه درآمده است. امپراطوری عثمانی در سال 1857 میلادی، انگیسیها در سال 1883 میلادی و ارتش متجاوز عراق در سال 1359 هـ ش، خرمشهر را اشغال کردند.
خرمشهر این شهر آباد و خرم و زیبا، در سال 1359 هـ ش مورد تاخت و تاز سربازان بعثی عراق قرار گرفت و سرانجام پس ار 34 روز مقاومت دلیرانه رزمندگان اسلام و مردم دلاور و شهید پرور خرمشهر، روز چهارم آبان سال 1359 هـ ش به اشغال سربازان ارتش بعث عراق درآمد و به مدت 20 ماه در اشغال آنان بود.
ساعت 22:45 دقیقه یکشنبه، نوزدهم اردیبهشت ماه 1361 هـ ش، با آغاز عملیات بیت المقدس، با رمز؛ یا علی ابن ابیطالب؛ ( ع ) حمله رزمندگان اسلام برای محاصره خرمشر و با هدف آزاد سازی آن آغاز شد و رزمندگان سلحشور ایران با نزدیک شدن به شهر و تصرف ناحیه مرزی شلمچه، خود را برای حمله نهایی آماده ساختند.
سپاه پیروز ایران اسلامی، بر خلاف انتظار و پیش بینی های تحلیلگران نظامی غرب و شرق و مستشاران نظامی خارجی بغداد، با عبور رود کارون وارد خرمشهر نشد و یا جبهه شمالی شهر را انتخاب نکرد. ایران دشوارترین کار، یعنی ورود از غرب و جاده شلمچه به شهر را سازمان داد و دفاع عراق در شهری که به خاطر اشغالش 35 روز تمام با تجهیزات و قوا جنگیده و در طول جنگ در آن، بیش از هفت هزار کشته داده بود، تنها چند ساعت به درازا کشید و خرمشهر پس ار 575 روز جدایی و تحمل سنگین اشغالگران در سوم خرداد 1361 به میهن اسلامی بازگشت .

 

 

 


    نظرات دیگران ( )
نویسنده: حمیده سعیدی پویا
چهارشنبه 86/3/9 ساعت 4:18 صبح

فتح خرمشهر مهلکترین ضربه به آمریکا پس از انقلاب

 


عملیات پیروزمندانه بیت المقدس که منجر به آزادسازی خرمشهر پس از ۵۷۵ روز گردید، ضربه اساسی و تعیین کننده ای بر پیکر دشمن وارد ساخت و تمامی معادلات، باورها و ذهنیتهایی را که در مورد توانایی و قابلیتهای نظامی جمهوری اسلامی ایران وجود داشت، تغییر داد. بسیاری از کارشناسان نظامی و تحلیلگران رسانه های خارجی، در برابر «سرعت عمل» و «ویژگیهای عملیاتی» نیروهای ایرانی به هنگام فتح خرمشهر، غافلگیر، مبهوت و شگفت زده شدند.


رادیو دولتی انگلستان که در شامگاه نهم اردیبهشت ۱۳۶۱ اعلام می کرد: «چنانچه ایرانیان در صدد بازپس گرفتن خرمشهر برآیند، سخت ترین «گردو» را برای شکستن برگزیده اند»، سرانجام ناچار شد سکوت خود را بشکند و طی گفتاری در روز پنجم خردادماه سال شصت و یک، یعنی دو روز پس از فتح خرمشهر توسط رزمندگان ایران اسلامی، حیرت زده اعلام کند: «از زمانی که خبرنگاران غربی از نیروهای عراقی در خرمشهر دیدن کرده و از روحیه خوب آنها گزارش داده اند، بیش از سه یا چهار روز نمی گذرد که ناگهان همه شهر از دست عراقی ها بیرون کشیده شد.»


در ساعت ده و پنجاه و پنج دقیقه بامداد چهارشنبه، چهارم خرداد ،۱۳۶۱ خبرگزاریهای بین المللی، در گزارشهایی که با عنوان «بسیار مهم» از بغداد به سراسر جهان مخابره کردند، برای نخستین بار ضمن استناد به بیانیه نظامی صادره از سوی حکام بغداد، اعلام داشتند که عراق «تلویحاً» به شکست خود اعتراف کرده است. به نوشته وزیر خارجه وقت جمهوری اسلامی ایران، خبرگزاری رسمی عراق ـ آی. ان. ا ـ طی یک اطلاعیه کوتاه ضمن آنکه از خرمشهر با عنوان «بندر خرمشهر» نام برد، اعلام کرد: «سخنگوی ارتش عراق اعلام کرده است بندر خرمشهر را ترک کرده و تا مرزهای بین المللی عقب نشینی کرده اند. خبرنگار عراق افزود که عقب نشینی نیروهای عراقی، از روز یکشنبه اول خرداد ۱۳۶۱ آغاز شده بود.»


همین اطلاعیه تلکس بین المللی خبرگزاری عراق، عصر روز چهارم خرداد ۱۳۶۱ به صورت دیگری از سوی رادیو صوت الجماهیر بغداد به اطلاع افکار عمومی عراق رسانده شد: «یک سخنگوی ارتش عراق اعلام کرده است که نیروهای پیروزمند قادسیه صدام پس از آنکه تمامی حمله های قوای دشمن مجوس و نژادپرست فارس را در مناطق الخفاجیه (سوسنگرد) و الاحواز (اهواز) با اقتدار کامل دفع کردند... صبح روز ۱۹۸۲‎/۰۵‎/۲۴ (۱۳۶۱‎/۰۳‎/۰۳) در یک جابه جایی تحسین برانگیز، عقب نشینی تاکتیکی (!) خود را از جبهه محمره (خرمشهر) با موفقیت کامل انجام داده اند.


این دعاوی درست در شرایطی از رادیوی دولتی بغداد پخش می شد که خبرگزاری آمریکایی «یونایتدپرس» در ساعت بیست و چهار و بیست و دو دقیقه همان روز، در گزارش ارسالی خود از بیروت، سربازان عراقی را در حال فرار توصیف کرد و نوشت: «... سربازان در حال فرار عراق، سرگرم گریختن از خرمشهر و مناطق اشغالی هستند.»


دکترعلی اکبر ولایتی در کتاب تاریخ سیاسی جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران (صفحه۱۰۴) با اشاره به تبلیغات سران دشمن می نویسد: «عراق به صراحت شکست خود را اعتراف نکرد و حتی مدعی بود که گوشمالی لازم را به انقلاب اسلامی ایران داده است و درنتیجه، چون ضرورتی احساس نمی کرد که نیروهایش بیشتر در خرمشهر بمانند، آنها را با درگیری به عقب کشیده است.»


پس از پخش گزارشهای مستند و خبری و تصاویر تهیه شده از جبهه خرمشهر توسط رسانه های ایرانی و خارجی که در آنها شکست نیروهای عراقی درقالب صفوف هزاران نفره اسرا و انبوه ادوات و تجهیزات منهدم شده یا به غنیمت درآمده دشمن، به گویاترین وجهی به نمایش درآمد، دیگر حتی کشورهای جنوب خلیج فارس نیز که همواره از صدام حمایت می کردند، اکنون به واهی بودن دعاوی حکام بغداد اذعان داشتند. اکنون حتی مردم عراق هم به ماهیت واقعی ماجرا وقوف یافته بودند و به خوبی می دانستند که صدام به خاطر شکست در جبهه محمره! جمع کثیری از زبده ترین فرماندهان خود، از جمله سرلشگر صلاحی قاضی ـ فرمانده سپاه سوم ارتش عراق ، سرتیپ ستاد جواد اسعد شینته، فرمانده سابق لشگر سوم زرهی، سرهنگ دوم ستاد محسن عبدالله، فرمانده تیپ ۱۲ زرهی ابن ولید، سرهنگ ستاد «شاکر العماری»، فرمانده تیپ ،۱۰۴ سرتیپ «عطاءالله نوری الدنیمی» معاون سپاه سوم، سرهنگ «احمد زیدان»، فرمانده عملیات خرمشهر را تیرباران کرده است.


از طرف دیگر رژیم عراق برای فریب افکار عمومی و سرپوش گذاشتن بر شکست خود در عملیات بیت المقدس، اقدام به اعطای «مدال شجاعت»، «نشان لیاقت» و نشان «رافدین» به تعدادی از فرماندهان خود کرد. رادیو دولتی صدای آمریکا پس از پنج شبانه روز سکوت و امتناع از انعکاس خبر فتح خرمشهر توسط نیروهای ایرانی، سرانجام در «گزارش ویژه» ۱۳۶۱‎/۳‎/۸ خود می گوید:
«به رغم مشکلات تدارکاتی، نا آرامی های ناشی از انقلاب و کاهش تدریجی قدرت عملیات نیروی هوایی ایران، ماشین نظامی ایران به گونه ای اعجاب آور عمل کرد.»


روزنامه گاردین چاپ انگلستان درباره فتح خرمشهر می نویسد: «سقوط خرمشهر یعنی سقوط آخرین و مهمترین افتخار جنگی عراق که ایرانی ها با بازپس گرفتن آن، این برگ برنده را که به وسیله آن عراق می کوشید ایران را به پای میز مذاکره بکشاند، از دست بغداد ربودند.»


احمد متوسلیان، در تاریخ ۱۳۶۱‎/۳‎/۷ در جلسه رده های مختلف فرماندهی تیپ ۲۷ محمدرسول الله(ص)، در قرارگاه تاکتیکی تیپ ۲۷ «دارخوین» این چنین به جمع بندی دستاوردهای عملیات «الی بیت المقدس» می پردازد: «در مورد عملیات اخیر گفتنی زیاد است؛ لیکن در یک تحلیل فشرده باید گفت که از لحظه سقوط رژیم طاغوت تا به امروز به تعبیر تمام خبرگزاریهای عمده، سابقه نداشت که چنین ضربه سیاسی مهلکی به منافع آمریکا وارد شود. فتح خرمشهر باعث شد توازن نظامی ای که آمریکا در منطقه برقرار کرده بود، به شدت به ضرر غرب برهم بخورد. وزیر امور خارجه آمریکا (الکساندر هیگ) رسماً در شورای امور خاورمیانه وزارت خارجه شان می گوید: «پیروزیهای اخیر ایران در جنگ با عراق برای آمریکا نگران کننده است و منافع غرب خصوصاً آمریکا را در منطقه به خطر انداخته است.»

 

منبع: سایت ساجد

 


    نظرات دیگران ( )

  •  RSS 

  • خانه

  • ارتباط با من
  • درباره من

  • پارسی بلاگ
  • درباره من

  • لوگوی وبلاگ

  • پیوندهای روزانه

  • فهرست موضوعی یادداشت ها

  • مطالب بایگانی شده

  • لوگوی دوستان من

  • اوقات شرعی

  • اشتراک در وبلاگ

  •